O co chodzi z tą zabawą ?

Czy nauka przez zabawę jest skuteczna?

Naukowcy są zgodni, co do tego, że nauka przez zabawę i doświadczanie jest najbardziej skuteczną formą edukacji. Zabawa jest naturalnym środowiskiem rozwoju dzieci, przestrzenią w której w naturalny sposób kształtują nowe kompetencje, rozwijają się i żyją. Zabawa nie jest tylko rozrywką dla dziecka, jest przede wszystkim przyjemnym sposobem na wspomaganie jego prawidłowego rozwoju. Dlatego z perspektywy nauczyciela, pedagoga tak ważne jest by bliżej poznać jej charakter i znaczenie w życiu dziecka. Przyglądnijmy się więc chwilę temu czym jest zabawa, jak się kształtuje i jakie przynosi korzyści.

Jak zmienia się zabawa wraz z rozwojem dziecka?

 Już małe dzieci uwielbiają zabawy manipulacyjne, które dają dużą ilość bodźców, dziecko poznaje świat poprzez zmysły i dotyk, dlatego w pierwszym roku życia najbardziej atrakcyjne zabawki to te, które są kolorowe i teksturalne. We wczesnym dzieciństwie dziecko uczy się niemal w każdych okolicznościach, jest to nauka mimowolna - nie stawiamy wówczas dziecku konkretnych zadań, a pozwalamy mu na bezpieczną eksplorację najbliższego świata. Dziecko obserwując dorosłych, starsze rodzeństwo stara się naśladować, imitować ich zachowania.

W tym okresie dziecko poprzez obserwację nabywa wiele wzorców, które mogą być korzystne lub nie dla jego dalszego rozwoju. To dorosły jest odpowiedzialny za „rodzaj” przekazywanego wzorca – jest modelem, które dziecko bezkrytycznie naśladuje. Jeżeli rodzic używa form grzecznościowych, dziecko z dużym prawdopodobieństwem też będzie ich używało w odpowiedni sposób w różnych sytuacjach społecznych. Jeśli rodzic przeklina dziecko też może zacząć. Rodzic jest dawcą norm, wzorem do naśladowania.

Nauka przez zabawę u 2 latków

Dominującą aktywnością 2/3-latka są zabawy „na serio”, czyli takie w których dziecko stara się naśladować czynności wykonywane przez dorosłych. Zabawy te są oparte na spostrzeganiu – w tym okresie dziecko lubi bawić się przedmiotami codziennego użytku, które zaobserwowało u dorosłych. Przykładem takiej zabawy są np. czesanie włosów szczotką, zamiatanie podłogi miotłą czy wkręcanie śrubek za pomocą śrubokrętu.

Dzieci często fascynują się gotowaniem obiadu, odkurzaniem – można wykorzystać owo zainteresowanie dziecka i poprosić je o pomoc, w te sposób kształtujemy jego poczucie obowiązku.
Należy jednak pamiętać, że dzieci w tym okresie często zmieniają swoje aktywności, nie dokańczając wcześniej zaczętych zabaw.

Nauka przez zabawę w przedszkolu

Następnym etapem w kształtowaniu się osobowości dziecka są „zabawy na niby”, które pojawiają się w drugiej połowie drugiego roku życia, są charakterystyczne dla wieku przedszkolnego. Przedszkolaki kochają udawać, wcielać się w różne role, a najprostszym przykładem takiej zabawy jest zabawa w sklep – dzieci wymieniają się rolami ekspedientki i klienta, przedmioty nie służą już do tego czym w rzeczywistości są (jak było w przypadku okresu wczesnego dzieciństwa) np. miotła miotłą, miotła może teraz pełnić funkcję ogromnej marchewki czy też lalki. Czynnikiem determinującym zabawę dziecka jest już własna motywacja, sytuacja wewnętrzna. Dziecko uczy się dążyć do konkretnego celu, które sam sobie wyznacza.

Korzyści z zabawy

Jak widać, zabawa często postrzegana jako niepozorna aktywność już od najmłodszych lat kształtuje osobowość dziecka i znacząco wpływa na jego rozwój. Nauka przez zabawę bazuje na naturalnych potrzebach dzieci: potrzebie zabawy i potrzebie rozwoju i dotyczy wszystkich sfer rozwoju dziecka: Sfery fizyczno-ruchowej (motoryka duża, motoryka mała), Sfery poznawczej (spostrzeganie, uwaga, pamięć, mowa, myślenie), Sfery emocjonalno-motywacyjnej. A zatem bawmy się z dziećmi i pozwólmy dzieciom się bawić, a korzyści przyjdą same:) 
Źródła – opracowanie własne: red. A.I. Brzezińska - Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa.

Zespół Akson